Ανοικτό Ωοειδές Τρήμα (Patent Foramen Ovale- PFO)

Το Ανοικτό Ωοειδές Τρήμα (Patent Foramen Ovale- PFO), είναι ένα “άνοιγμα” (τρύπα), απομεινάρι της εμβρυϊκής κυκλοφορίας, στο μεσοκολπικό διάφραγμα (το τοίχωμα που χωρίζει τους δύο κόλπους της καρδιάς). Αυτό υπάρχει σε όλα τα έμβρυα για να μπορεί να μεταφέρεται το οξυγονωμένο αίμα από τη μητέρα στο σώμα του εμβρύου και ενώ πρέπει να κλείσει μετά τη γέννηση, παραμένει ανοιχτό για το υπόλοιπο της ζωής τους, στο 25% περίπου των ανθρώπων.

Μεσοκολπική επικοινωνία (A.S.D.)

Αυτή είναι μια συγγενής (εκ γενετής) καρδιοπάθεια, (εμφανίζεται περίπου στο 1 από κάθε 500 νεογνά), στην οποία λείπει ιστός από το μεσοκολπικό διάφραγμα οπότε υπάρχει μια τρύπα μικρή ή μεγάλη (το A.S.D.) στο μεσοκολπικό διάφραγμα.

Λίγα λόγια για τα εγκεφαλικά επεισόδια

Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια  οφείλονται κατά 87% σε θρόμβωση και κατά 13% σε αιμορραγία. Ο θρόμβος μπορεί να δημιουργηθεί τοπικά (σε αθηροσκληρωτική πλάκα) ή να προέλθει από άλλο σημείο του σώματος, π.χ. από τις καρωτίδες ή από τον αριστερό κόλπο της καρδιάς, σε ύπαρξη κολπικής μαρμαρυγής. Περίπου το 30% των μόνιμων ή παροδικών (Τ.Ι.Α.) θρομβωτικών ισχαιμικών εγκεφαλικών, είναι άγνωστης αιτιολογίας και ονομάζονται κρυπτογενή.

Τα κρυπτογενή θρομβωτικά ισχαιμικά εγκεφαλικά και η παράδοξη εμβολή

‍

Στα κρυπτογενή θρομβωτικά ισχαιμικά εγκεφαλικά οι θρόμβοι πιθανώς δημιουργούνται από:

• Αιματολογικές παθήσεις που ευνοούν την δημιουργία θρόμβων, όπως το αντιφωσφολιπιδικό και άλλα σύνδρομα ή από φάρμακα π.χ. τα αντισυλληπτικά.
• Μη συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή (σχεδόν στο 30% των κρυπτογενών εγκεφαλικών ανευρίσκεται ασυμπτωματική κολπική μαρμαρυγή σε παρακολούθηση 3ετίας, με συσκευή καταγραφής- ILR).
• Διάφορες αιτίες π.χ. από κομμάτι αθηρωματικής πλάκας της ανιούσας αορτής.
• Μπορεί επίσης αυτά να συμβούν από μεταφορά θρόμβου από τις φλέβες (Παράδοξη Εμβολή) μέσω ανοίγματος στο μεσοκολπικό διάφραγμα.

Το άνοιγμα αυτό είναι συχνότατα το Ανοικτό Ωοειδές Τρήμα (Patent Foramen Ovale- PFO) ή είναι σπάνια η Μεσοκολπική Επικοινωνία (Atrial Septal Defect- A.S.D.).

Τι συμβαίνει αν ανακαλυφθεί PFO μετά από κρυπτογενές εγκεφαλικό (CS)

Έχουμε δυο θεραπευτικές επιλογές για την περίπτωση που βρεθεί συνύπαρξη PFO και CS, ώστε να μην ξανασυμβεί (δευτερογενής πρόληψη) άλλο θρομβωτικό ισχαιμικό εγκεφαλικό ή ΤΙΑ:

• Αποτροπή δημιουργίας θρόμβων με τη χορήγηση αντιαιμοπεταλιακών (π.χ. Ασπιρίνη) ή αντιπηκτικών φαρμάκων (π.χ. Sintrom ή τα νεότερα αντιπηκτικά) 
• Σύγκλειση του  PFO, διαδερμικά μέσω καθετήρα (είσοδος από φλέβα) με τοποθέτηση ειδικής συσκευής σύγκλησης.

Πώς γίνεται η διαδερμική σύγκλειση μεσοκολπικών επικοινωνιών και ανοικτού ωοειδούς τρήματος (PFO)

Η διαδερμική σύγκλειση μεσοκολπικών επικοινωνιών και ανοικτού ωοειδούς τρήματος γίνεται με:

• Γενική αναισθησία
• Παρακέντηση μηριαίας αρτηρίας
• Ταυτόχρονο διοισοφάγειο υπερηχογράφημα

Διαδικασία

Πόσο διαρκεί η διαδικασία; 

Η διαδερμική σύγκλειση μεσοκολπικών επικοινωνιών και ανοικτού ωοειδούς τρήματος διαρκεί συνήθως μία έως δύο ώρες για να ολοκληρωθεί. Το ποσοστό επιπλοκών είναι ελάχιστο και αντιστοιχεί σε λιγότερο από 1% των περιπτώσεων, ενώ η μέση παραμονή στο νοσοκομείο είναι μία ημέρα. 

‍

Εμπειρία της Κλινικής «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» στη διαδερμική σύγκλειση μεσοκολπικών επικοινωνιών και ανοικτού ωοειδούς τρήματος

Στην Κλινική έχουμε αντιμετωπίσει με τεράστια επιτυχία πάνω από 600 περιπτώσεις διαδερμικής σύγκλεισης μεσοκολπικών επικοινωνιών και ανοικτού ωοειδούς τρήματος. Το ποσοστό επιπλοκών είναι ελάχιστο αφού συμβαίνει σε λιγότερο από 1% των περιπτώσεων.

Τελευταίες θεραπευτικές οδηγίες για την αντιμετώπιση μεσοκολπικών επικοινωνιών και ανοικτού ωοειδούς τρήματος

Οι τελευταίες θεραπευτικές οδηγίες για την αντιμετώπιση μεσοκολπικών επικοινωνιών και ανοικτού ωοειδούς τρήματος από το BMJ αναφέρουν ότι σε ανθρώπους κάτω των 60 ετών με PFO υψηλού κινδύνου (με μεγάλη επικοινωνία από δεξιά προς τα αριστερά ή με ανεύρυσμα του μεσοκολπικού διαφράγματος), μετά από κρυπτογενές Εγκεφαλικό Επεισόδιο (C.S) υπάρχει:

• Ισχυρή σύσταση για Σύγκλειση + Αντιαιμοπεταλιακό έναντι Αντιαιμοπεταλιακού

Οι οδηγίες αυτές βασίστηκαν σε τρεις μελέτες του 2017:

• RESPECT trial
• CLOSE Trial
• Gore- REDUCE Trial

Αν συμβεί ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο χωρίς εμφανή αιτία (C.S.) και στον έλεγχο βρεθεί να υπάρχει PFO:

• Για τα PFO υψηλού κινδύνου (με μεγάλη επικοινωνία από δεξιά προς τα αριστερά ή με ανεύρυσμα του μεσοκολπικού διαφράγματος),  οι τρέχουσες οδηγίες προτείνουν την διαδερμική σύγκλειση μετά από C.S., ώστε να μην δημιουργείται 2ο C.S.

Ενδείξεις για σύγκλειση μεσοκολπικών επικοινωνιών

• Ασθενείς με μεγάλη επικοινωνία και διάταση δεξιών κοιλοτήτων
• Ασθενείς με πνευμονική υπέρταση η οποία να είναι αναστρέψιμη
• Ασθενείς με παράδοξη εμβολή

Ενδείξεις για διαδερμική σύγκλειση μεσοκολπικών επικοινωνιών

• Όταν υπάρχει επαρκής ιστός για να συγκρατήσει την συσκευή
• Όταν η μεσοκολπική επικοινωνία είναι δευτερογενής

Τι γίνεται μετά την επέμβαση;

• Μέσα σε 24 ώρες μετά τη διαδικασία, πραγματοποιείται ακτινογραφία θώρακος, ηλεκτροκαρδιογράφημα και ηχοκαρδιογράφημα για να επιβεβαιωθεί ότι η συσκευή είναι σωστά τοποθετημένη.
• Ο ασθενής πρέπει να ξεκουραστεί στο κρεβάτι στο νοσοκομείο για έξι ώρες μετά την επέμβαση. Ο ασθενής μπορεί να πάει σπίτι το επόμενο πρωί.
• Μπορεί να υπάρχει ήπιος πόνος στο σημείο τομής του καθετήρα.
• Ο ασθενής θα λάβει οδηγίες ώστε να μην σηκώσει τίποτα μεγαλύτερο από 10 κιλά για μία εβδομάδα μετά τη διαδικασία.
• Ο γιατρός θα συνταγογραφήσει φάρμακα που πρέπει να λάβετε στο σπίτι. Η ασπιρίνη ή άλλα φάρμακα για την αραίωση του αίματος θα πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά για έξι μήνες ή περισσότερο για να αποφευχθεί ο σχηματισμός θρόμβων αίματος. Τα αντιβιοτικά θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται μία ώρα πριν από ορισμένες ιατρικές διαδικασίες (για παράδειγμα, οδοντικός καθαρισμός/οδοντιατρικές χειρουργικές επεμβάσεις και ορισμένες χειρουργικές επεμβάσεις) έως και έξι μήνες μετά την επέμβαση. Ο γιατρός θα σας πληροφορήσει σχετικά με τις διαδικασίες που απαιτούν προ-θεραπεία με αντιβιοτικά.
• Τέλος, θα χρειαστεί παρακολούθηση της καρδιάς. Κάθε επίσκεψη-σε ένα μήνα, έξι μήνες και ένα έτος-θα περιλαμβάνει ακτινογραφία θώρακος, ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχοκαρδιογράφημα.

‍